ชวนลูกเล่นในบ้าน ในวันที่อากาศไม่เป็นใจ

ชวนลูกเล่นในบ้าน ในวันที่อากาศไม่เป็นใจ

.

ช่วงนี้ประเทศไทยเรากำลังเผชิญกับมลพิษอย่างหนัก เด็กหลายๆ คนต้องหยุดเรียน และอยู่แต่ในบ้าน 

อย่างไรก็ตาม สำหรับเด็ก พวกเขามีพลังมากมายที่อยากนำออกมาใช้ พวกเขาอยากเล่น อยากทำอะไรที่ช่วยให้พวกเขาได้ปลดปล่อยพลังออกมา 

.

วันนี้จึงอยากมาแนะนำกิจกรรมที่สามารถชวนเด็กๆ ทำในบ้านได้

.

การเล่นเลอะเทอะ หรือ Messy Play (Duffy, 2007) สามารถช่วยให้เด็กๆ...

(1) Relax-ได้ผ่อนคลายจากการทำกิจกรรมและได้รับเสรีภาพจากการเล่นอย่างเต็มที่ 

(2) Experiment-ได้ทดลองและสำรวจคุณสมบัติของสสารต่างๆ เช่น วัตถุมีลักษณะเหลวหรือแข็ง? เย็นหรือร้อน? เกิดอะไรขึ้นเมื่อนำมาผสมกัน? และได้ทดลองว่า เมื่อเขาทำเช่นนี้ไป ผลลัพธ์คืออะไร ซึ่งการทดลองเช่นนี้ เป็นการเล่นแบบ Cause and effect play คือ ทำอะไร แล้วเกิดอะไรขึ้นตามมานั่นเอง

เช่น เล่นสร้างภูเขาไฟ โดยปั้นดินน้ำมันหรือดินเหนียวเป็นรูปทรงภูเขาไฟ คว้านรูให้เป็นปล่องตรงกลางภูเขา จากนั้นนำเบกกิ้งโซดาหรือสีผสมอาหารสีที่ชอบใส่เขาไปในปล่องตามต้องการ จากนั้นเทน้ำส้มสายชูลงไป ฟองจะฟู่ขึ้นมา 

(3) Colour-ได้เรียนรู้เกี่ยวสีสัน ได้สัมผัสสีในรูปแบบผิวสัมผัสที่แตกต่างกัน และได้ลองผสมสีต่างๆ เข้าด้วยกันจนเกิดเป็นสีใหม่

(4) Hand-eye coordination-ได้พัฒนาการทำงานของมือประสานกับสายตา ผ่านการเท การตัก การจับ การโยน และการสัมผัสในรูปแบบต่างๆ

(5) Free form play-เป็นการเล่นที่ไม่มีกรอบกำหนด เด็กๆ อยากเล่นแบบไหน? เล่นอย่างไร? ก็ได้ เมื่อเป็นเช่นนั้น การเล่นที่ไม่มีกรอบจึงทำให้เด็กๆ ได้ปลดปล่อยจินตนาการ และเป็นตัวของตัวเองอย่างเต็มที่ เพราะการเล่นแบบนี้พวกเขาจะไม่ถูกตัดสินว่า เล่นผิดหรือเล่นถูก

.

ตัวอย่างการเล่นเลอะเทอะ (Messy play)

(1) เล่นสี ทาสีโต๊ะ พิมพ์ลายนิ้วมือ (Finger print) หรือ ส่วนต่างๆ ของร่างกาย (Body print) 

(2) เล่นโฟมโกนหนวดผสมสีผสมอาหาร

(3) เล่นข้าวสาร ตัก เท ตวง ใส่ภาชนะโน้นที ภาชนะนี้ที

(4) เล่นอาบน้ำตุ๊กตา เราอาจจะเอาแป้งมาโรยให้ตุ๊กตาเลอะแป้ง จากนั้นให้เด็กๆ อาบน้ำให้พวกเขาหน่อย

(5) เล่นกับอาหาร เช่น เราอาจจะน้ำเส้นสปาเก็ตตี้ มักกะโรนี เส้นก๋วยเตี๋ยว มาย้อมสีผสมอาหารให้เขาเล่น หรือ ผักผลไม้มาหั่นเล่น และปั๊มสีเล่นก็สามารถทำได้เช่นกัน

เป็นต้น

.

นอกจากการเล่นเลอะเทอะแล้ว การเล่นของเล่นที่เป็นลักษณะแบบ Free form กล่าวคือ ของเล่นที่ไม่ได้มาพร้อมวิธีการเล่น มีเพียงวัตถุดิบมาให้ แล้วให้เด็กๆ ได้สร้างสรรค์การเล่นเอาเอง อย่างน้อยก็สามารถช่วยให้เด็กๆ ได้ผ่อนคลายและได้ใช้จินตนาการอย่างไม่มีข้อจำกัดจากการที่พวกเขาต้องอยู่ภายใต้พื้นที่สี่เหลี่ยมในบ้านได้

.

ตัวอย่างของเล่น Free form 

(1) บล็อกไม้รูปทรงต่างๆ  และตัวต่อพลาสติก (เลโก้ หรือ อื่นๆ)

(2) แป้งโดว์ ดินน้ำมัน 

(3) อุปกรณ์ศิลปะ เช่น สำลี ปอมๆ หลากสี ไม้ไอศครีม ลวดดัดตกแต่ง

(4) ธรรมชาติ เช่น ทราย ดิน ดินเหนียว โคลน หิน ใบไม้ และอื่นๆ

(5) เล่นแสงเงา ใช้ไฟฉาย และปิดไฟในห้อง ฉายไฟขึ้นกำแพง แล้วเล่นเเสงเงากับเด็กๆ

เป็นต้น

.

นอกจากนี้ งานบ้าน และการทำอาหาร สำหรับเด็กๆ แล้ว มันคือการเล่นอย่างหนึ่งได้เลย (ถ้าหากเราสามารถมอบหมายงานที่ไม่ยากจนเกินไป ปลอดภัย แต่ก็ท้าทายสักเล็กน้อยให้เขาทำ) เด็กๆ ชอบช่วย และชอบดูผู้ใหญ่ทำสิ่งเหล่านั้น ชวนพวกเขามาทำงานบ้าน กัน ทำให้มันเป็นเรื่องสนุกได้

.

ตัวอย่างเช่นการ(เล่น)ทำงานบ้าน

(1) กวาดเศษขนะเข้าโกล์- แปะเทปกาวติดสันปกลงบนพื้นให้เป็นกรอบสี่เหลี่ยมไว้ที่กลางห้อง แจกไม้กวาดให้เด็กๆ แล้วให้พวกเขากวาดเศษต่างๆ มาไว้ในกรอบนี้

(2) แปรงฟันให้ห้องน้ำ- ล้างห้องน้ำ โดยแจกขวดสเปรย์ฉีดน้ำ และแปรงสีฟันให้เด็กๆ บอกพวกเขาว่า แผ่นกระเบื้องไหนแห้งให้ฉีดน้ำ จากนั้นเราจะแปรงฟันให้คุณห้องน้ำกัน (กระเบื้องแต่ละแผ่นเป็นฟันของห้องน้ำ) 

(3) ทำอาหารด้วยกัน- สำหรับเด็กการทำอาหารนั้นเหมือนเป็นการเล่นอยู่แล้ว เราเพียงแค่ชวนเขามาทำ มาล้าง มาหั่น (มีดพลาสติก) และมาช่วยเราทำอาหารได้

(4) เล่นซูชิผ้าห่ม- นำผ้าห่มมาม้วนตัว แล้วกลิ้งเล่นกับลูก เมื่อเล่นเสร็จก็ชวนกันเก็บที่นอน ผ้าห่มไปในตัว

(5) แข่งกันโยนผ้าใส่ตะกร้า- เสื้อผ้าใช้เเล้ว ก่อนจะนำไปซัก นำมากองไว้รวมกัน นำตะกร้าผ้าสองอันวางไว้ไม่ห่างมาจนเกินไป เรากับลูกแข่งกันโยนผ้าลงตะกร้า ใครโยนได้ลงมากกว่าเป็นฝ่ายชนะ 

เป็นต้น

.

กิจกรรมทำในบ้าน นอกจากจะได้ฝึกทั้งกล้ามเนื้อมัดเล็ก มัดใหญ่ และความแข็งแรงของร่างกายแล้ว ยังได้ฝึกจินตนาการ และการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าในเด็กๆ ด้วย สิ่งสำคัญที่สุดพวกเขายังได้เล่นอย่างเต็มที่ อย่างที่เด็กทุกคนควรจะได้รับ

.

สุดท้ายนี้ อย่ากลัวที่จะเลอะ เพราะการเลอะเทอะ เราสามารถชวนเขามาเก็บกวาดทีหลังได้ แต่สิ่งที่เราควรกลัว คือ เวลาแห่งการเป็นเด็กของเขาเหลือน้อยลงไปทุกทีแล้ว อย่าให้อากาศ หรือ ใครมาแย่งเวลาที่เขาควรจะได้เล่น และเป็นเด็กจากเขาไป

.

บ้านไหนมีกิจกรรมอะไรทำที่บ้านสนุกๆ สามารถนำมาแบ่งปันได้นะคะ

.

ด้วยรักจากใจ

เม

เพจ ตามใจนักจิตวิทยา

.

ป.ล. ดูภาพประกอบตัวอย่างกิจกรรมได้ในคอมเมนท์โพสนี้นะคะ

.

อ้างอิง

Duffy, B. (2007). All about… messy play. The Early Years Foundation Stage Primary National Strategy. Department of Education: London.